Portakallanma, yüzeylere uygulanan son kat boyada boyanın veya verniğin iyi yayılmamasından dolayı portakal kabuğunu andıran tümsekcik ve çukurların oluşmasıdır.

Portakal kabuğu görüntüsü genellikle yayılma yetersizliğinden kaynaklanır ve hem püskürtme hem de rulo ile uygulanan boyalarda sık rastlanan bir kusurdur. Portakal kabuğu filmin yayılmasını engelleyen yüksek viskozitenin bir sonucu da olabilir. Ayrıca, yüzey gerilim gradyanı etkisindeki boya hareketleri de portakal kabuğu görüntüsü sonucunu verebilir. (Bkz.Tepeler ve çukurlar). Kuru püskürtme veya hızlı çözücü karışımlarının kullanılması da bu soruna yol açar. Eğer sorunun kaynağı yüksek viskozite ise tedavi, katı maddeyi düşürmek, daha düşük molekül ağırlıklı reçine kullanmak ya da pigment yüklenmesini azaltmakla sağlanabilir. Silikon yağları veya düşük enerjili polimerler gibi yayılma denetleyici katkılar, yüzey gerilimi etkisindeki hareketlerin etkin biçimde önlenmesi işlevini görür.

• Tabancayı yüzeyden çok uzak tutarak uygulama yapmak.
• Uygulama basıncının çok düşük, atomizasyonun yetersiz olması.
• Son katın çok ince uygulanması.
• Boya viskozitesinin çok yüksek olması.
• Kullanılan sertleştirici veya tinerin, parçanın büyüklüğüne ve ortam şartlarına göre çok hızlı tipte olması.
• Boyanacak yüzeyin pürüzlü olması veya yüzey geriliminin çok düşük olması.
• Katlar arası bekleme sürelerinin çok uzun tutulması.
• Boya ile yüzey arasında aşırı sıcaklık farkı olması.
• Tabanca memesinin çok küçük olması. Bu sebeple tabancadan çıkan boya miktarının az olması nedeniyle boyanın yüzeye kuru olarak düşmesi.
• Silikon yağ miktarının çok yüksek tutulması.

• Tabanca önerilen uzaklıkta tutulmalıdır.
• Uygulama basıncı önerilen değerde olmalıdır.
• Film kalınlığı doğru ayarlanmalıdır.
• Boya katları daima ıslak olarak uygulanmalıdır.
• Uygulama parametreleri atomize olan boyanın tanecik boyutunu arttıracak şekilde ayarlanmalıdır.
• Viskozite önerilen değerde olmalıdır. Eğer uygun değilse düzeltilmelidir. Uygulanmış boyanın daha uzun süre hareketliliğini ,dolayısıyla yayılmasını desteklemek için ağır bir çözgen ilavesi yapılabilir. Eklenen bu çözgenin boyanın iyi bir çözücüsü olması uyuşmazlık gibi problemlerin yaşanmaması açısından kritiktir.
• Ortam sıcaklığına uygun tip sertleştirici ve tiner kullanılmalıdır.
• Tabanca memesi çok küçük olmamalı, boya debisi arttırılmalıdır.
• Katlar arası bekleme süreleri çok uzak tutulmamalıdır.
• Zımpara veya polar olmayan solventlerle silme gibi yüzey hazırlık işlemleri yapılmalıdır.
• Yüzey gerilimini ayarlayan katkıların aşırı miktarda kullanılmaması gereklidir, formulasyon ve katkı üreticilerinin önerdikleri seviyelerin uygunluğu kontrol edilmelidir.

• Portakallanma çok belirgin değilse, P1200 ile zımparalanıp Pasta ve Polish uygulanarak, yüzey düzgün ve parlak bir hale getirilir.
• Portakallanmanın fazla olması durumunda, P800 ile zımparalanıp tekrar boyanmalıdır.

KAYNAKLAR:

1.Axalta Coating Systems, Paint Defects Manuel, Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016, http://www.axaltacs.com/content/dam/NA/HQ/Public/Axalta/Documents/Brochures/Axalta-Paint-Defects-Manual.pdf
2.As-Kim Boya, Boya Kusurları, Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016, http://www.askimboya.com/pdf/boya-kusurlari-portakallanma.pdf
3.Kansai Altan, Portakal Kabuğu, Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016, http://www.kansaialtan.com/icerik/portakal-kabugu_275